De spreekwoordelijke kogel is door de Kerk. In juli dit jaar werd het nieuwe Erfrecht in België goedgekeurd. Voor de definitieve inwerkingtreding is het nog even wachten tot 1 september 2018.
We staan nu al even stil bij de vier, naar onze mening, voornaamste wijzigingen:
Deze zogenaamde “overgangsperiode” en het feit dat deze 1 jaar bedraagt heeft zijn redenen.
De nieuwe regeling zal immers ook van toepassing zijn op reeds bestaande planningen tenzij u tijdig actie onderneemt. Dit betekent dat iedereen die in het verleden een planning heeft opgesteld en deze onder de oude regeling wenst te houden voor 1 september 2018 in actie zal moeten treden om te vermijden dat de nieuwe regels zijn bestaande planning volledig in de war zal sturen. Het Erfrecht bepaalt wie wat krijgt uit uw nalatenschap. Onderneemt u niets bij leven, hetzij in een huwelijkscontract, hetzij in een testament dan geldt de wettelijke regeling.
1. De Reserve
Onder de oude regeling was het deel van uw nalatenschap waar u vrij kon over beschikken afhankelijk van het aantal kinderen dat u had. Had u 2 kinderen dan kon u over 1/3 van uw nalatenschap vrij beschikken. Bij drie kinderen of meer was dit zogenaamde beschikbare deel 1/4. Vanaf 1 september 2018 wordt dit zondermeer in alle situaties 50% ongeacht het aantal kinderen dat u heeft.
Ook de reserve van de ouders wordt afgeschaft. Dit kan nuttig zijn voor kinderloze koppels vermits in het verleden een deel van de nalatenschap zondermeer aan de ouders toekwam.
Kortom, met het nieuwe erfrecht kan de erflater in heel wat situaties meer laten toekomen aan de personen die hem dierbaar zijn dan in het verleden.
2. Afspraken over nog niet opengevallen nalatenschappen
Het nieuwe Erfrecht biedt de mogelijkheid om, onder strikte vormvereisten, een erfovereenkomst te maken over de eigen nalatenschap. In situaties waar de sfeer tussen ouders en kinderen optimaal is maar de ouders vrezen dat bij overlijden van de “mater/pater familias” ruzie kan ontstaan tussen de erfgenamen over de nalatenschap kan een voorafgaand akkoord tijdens het leven voor de ouders voor heel wat gemoedsrust zorgen.
Daarnaast is er een mogelijkheid om punctuele erfovereenkomsten te sluiten wat voor onze bedrijfsleider met actieve en niet actieve kinderen binnen een familiebedrijf mogelijkheden biedt om tijdens het leven een sluitende regeling uit te werken met de kinderen.
Denken we maar aan de hypothese waar aan het actieve kind aandelen wordt geschonken en aan de niet actieve kinderen een som geld. De niet actieve kinderen kunnen reeds instemmen dat bij het bepalen van de geldsom die zij ontvangen rekening wordt gehouden met het feit dat het actieve kind binnen de vennootschap zelf jaren heeft bijgedragen aan de waarde van het bedrijf.
3. Waardering schenkingen
Vanaf 1 september 2018 wordt er geen onderscheid meer gemaakt in de waardering van geschonken goederen en wordt rekening gehouden met de waarde van de goederen op het ogenblik van de schenking. De problematiek van het kind dat een onroerend goed krijgt geschonken van 300.000 euro en het andere kind een som van 300.000 euro is door deze nieuwe regeling ondervangen.
In de huidige regeling werd de waarde van het onroerend goed immers vastgelegd op datum van overlijden en niet op datum van de schenking. De zogenaamde techniek van de dubbele akte om dit te ondervangen behoort nu definitief tot het verleden.
4. Inkorting niet langer in natura maar in waarde
Ondanks het feit dat het beschikbare deel (deel waarover u vrij kan beslissen aan wie u dit nalaat) nu forfaitair is vastgelegd op 50% van uw nalatenschap kunnen er toch situaties ontstaan waarbij u aan een erfgenaam of legataris teveel zou schenken tijdens uw leven of zou nalaten middels testament. De reservataire erfgenamen kunnen dan stappen ondernemen om het deel waar zij recht hadden op te eisen. In het vakjargon noemt men dit de inkorting vragen. In de huidige regeling gebeurt deze inkorting in bepaalde gevallen in natura en niet in waarde. Zo kan het gebeuren dat iemand middels schenking of testament een onroerend goed verwerft maar bij overlijden blijkt dat naast dit onroerend goed te weinig middelen in de nalatenschap aanwezig zijn om aan de reservataire erfgenamen hun deel te laten toekomen. Het gevolg was dat dit onroerend goed opnieuw in de nalatenschap terecht kwam omwille van het feit dat in deze een inkorting in natura was vereist. In de nieuwe regeling gebeurt de inkorting in waarde, wat inhoudt dat de begiftigde/erfgenaam of legataris de woning in eigendom mag behouden maar het teveel dat hij heeft ontvangen kan compenseren met een opleg in waarde (geld).
Bovenstaande wijzigingen zijn maar een greep uit wat er op ons afkomt met het nieuwe Erfrecht.
Het is ten stelligste aan te raden om voor 1 september 2018 uw bestaande planning opnieuw onder de loep te nemen. Voor wie nog niet met zijn planning bezig is misschien het geschikte moment om hier werk van te maken.
De boodschap is duidelijk: Denk eerder aan later temeer er nu mogelijkheden worden aangereikt om tijdens het leven reeds concrete afspraken te maken omtrent uw nalatenschap.
Men stapt toch ook niet naar de makelaar na dat het huis is afgebrand om een brandverzekering af te sluiten. Inzake Estate planning is het niet anders…
Voor vragen of verdere toelichtingen kan u zich richten tot Dany De Decker (Partner / Boekhouder - Fiscalist) of Natalie Meersman (Partner / Erkend boekhouder - Fiscalist) of een ander lid van het Estate Planning Team.
